Direct naar hoofdinhoud

Hoofdnavigatie

Beleid

Onder Beleid staat informatie over wetten en regels, beleid en visie en eigendom. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft een Lange Termijn Spooragenda (LTSA) opgesteld met daarin de prioriteiten voor de komende jaren.

De visie, ambities en doelen uit de LTSA zijn door ProRail en NS Stations verder uitgewerkt in het document Beter en Meer. Ter uitvoering van Beter en Meer is deze website ontwikkeld. Vervolgens is in de spoorwegwetgeving de verplichting van de stationsportfolio opgenomen. Deze website geeft invulling aan deze verplichtingen.

ProRail en NS Stations hebben (gezamenlijk) beleid ontwikkeld voor de stations in Nederland met in achtneming van de van toepassing zijnde wet en regelgeving zoals

Europese Regelgeving

Nederlandse Spoorwegwet (‘Spw’); onder andere de volgende bepalingen zijn relevant aangaande:

  • Beheer: ProRail is beheerder van de hoofdspoorweginfrastructuur. Hiertoe behoren voor het station de voor reizigers bestemde perrons, tunnels, trappen, liften, hellingbanen, loopbruggen en looproutes (artikel 16 Spw en beheerconcessie)
  • Vergunningen: in het belang van de veiligheid en integriteit van de Hoofdspoorweginfrastructuur dient een vergunning te worden gevraagd voor bepaalde werkzaamheden en objecten (artikel 19 en artikel 20 Spw);
  • Adequate toegang: De stationseigenaar draagt ervoor zorg dat reizigers via de in het station aanwezige hallen, tunnels, trappen en liften, met logische en overzichtelijke routes, een veilige en adequate toegang hebben tot perrons en treinen en tot diensten en dienstvoorzieningen die in het station worden aangeboden ( Artikel 26 Spw);
  • Aanbod: een rechthebbende ten aanzien van een noodzakelijke dienst ten behoeve van spoorwegactiviteiten doet een redelijk aanbod aan spoorwegondernemingen (artikel 67 Spw);
  • Stationsportfolio: in artikel 18 van het besluit tot implementatie van richtlijn 2012/34 EU zijn regels opgenomen over de dienstverlening op stations aan spoorwegondernemingen. Op deze website wordt het aanbod van voorzieningen uitgewerkt met duidelijke vermelding of deze onder het stationsportfolio vallen.
  • Netverklaring: ProRail geeft jaarlijks de Netverklaring uit op basis van artikel 58 Spoorwegwet. Hierin staat praktische en technische informatie over het Nederlandse spoorwegnet en de daarmee verbonden voorzieningen ten behoeve van spoorwegondernemingen. Ook bevat deze toegangsvoorwaarden voor het spoor, inclusief een model van de toegangsovereenkomst die een spoorwegonderneming afsluit met ProRail. Daarnaast geeft deze inzicht in de gebruiksvergoedingen die spoorwegondernemingen aan ProRail betalen. Voor het stationsportfolio verwijst de Netverklaring naar deze website voor zover het gaat om het aanbod van ProRail en NS Stations.

Deze website heeft betrekking op meer diensten dan alleen de diensten zoals bedoeld in het stationsportfolio.

​De voornaamste beleidsdocumenten zijn weer gegeven in een overzicht samenhang_visies_en_handboeken- stations

  1. Spoorbeeld
  2. Stationsconcept
  3. Visie_op_stationsoutillage
  4. Visie_op_informatie
  5. handboek_inrichting
  6. handboek_infostructuur
  7. handboek_lijn_en_vervoerder
  8. handboek_retail_en_service
  9. handboek_media
  10. handboek_lokale_informatie
  11. Handboek_routing signing branding, (visuele verschijning van OVCP middelen)
  12. Handboek_stationsplattegronden + mutatieformulier
  • Eigendom
    • Bij de eigendomsverdeling van NS in 1995 zijn voor stations op hoofdlijnen de volgende afspraken gemaakt:
    • ProRail is eigenaar van perrons, tunnels en traversen;
      NS Stations is eigenaar van stationshallen en stationsgebouwen.
  • Nota_basisstation_2005

In deze nota van IenW is de ambitie voor het niveau van de voorzieningen op een nieuw station vastgelegd. Bij nieuwbouw of grootschalige verbouw van stations worden bestaande stations zoveel als mogelijk in overeenstemming met de normen van basisstation gebracht.

Stations zijn dagelijks voor miljoenen reizigers een cruciale schakel in de reis van deur tot deur. ProRail en NS Stations streven ernaar de reis en het verblijf op en in de directe omgeving van het station zo veilig, gemakkelijk en aangenaam mogelijk te maken. Stations ontsluiten gebieden en functioneren vaak als OV-knooppunt waardoor steeds meer mensen wonen, werken en verblijven rondom stations. Om hieraan bij te dragen kan het in de praktijk voorkomen dat een partij mogelijkheden ziet om in de stationsomgeving de perrons en/of de sporen commercieel te onder- of overbouwen, bijvoorbeeld het ontwikkelen van een kantoor boven de perrons. Dit zijn meestal complexe ontwikkelprojecten waar ook speciale regels en afspraken voor gelden. In het document schetsen we de procesafspraken voor zulke projecten.

  • Openluchtstation:

Dit is een informele term voor stations waar het ontvangstdomein zich in de buitenlucht bevindt. Dit zijn meestal kleine of middelgrote stations waar soms geen gebouw aanwezig is, of waar het stationsgebouw niet meer als zodanig wordt gebruikt. De service- en informatiemiddelen staan in de buitenruimte en stationsgebouwen kampen met leegstand. We constateren dat in de afgelopen jaren een veranderend gebruik en inrichting van kleine en middelgrote stations en een toenemende verrommeling in de stationsomgeving is ontstaan.

Alle stations verdienen het om zo herkenbaar, levendig en veilig mogelijk te worden ingepast in hun omgeving. En zo ontworpen dat reizigers moeiteloos hun weg van en naar het station vinden. Omdat zeker in kleine plaatsen stations onlosmakelijk zijn verbonden met hun omgeving, is het van belang het ontvangstdomein en de directe omgeving van het station goed op elkaar af te stemmen. In de ontwikkeling van deze stations is het wenselijk rekening te houden met de samenhang tussen ontvangstdomein, stationsomgeving en een eventueel aanwezig stationsgebouw. Er zijn voorbeelden van stationsontwikkelprojecten waarbij een integrale aanpak tussen ProRail, NS Stations en overheden tot een succes heeft geleid. Deze zijn als referentie opgenomen in het inspiratiedocument. In een integrale aanpak brengen ProRail en NS Stations hun kennis van stationsontwikkeling in, overheden hun kennis van de lokale omgeving. Het inspiratiedocument nodigt uit tot een gezamenlijk integraal plan voor station en stationsomgeving.

Het doel van deze publicatie is om u als lezer te inspireren aangaande de mogelijkheden voor planvorming op kleine en middelgrote stations daar waar het station en de omgeving elkaar raken. Door hier integraal naar te kijken, biedt het kansen om het genoemde gebied voor de reiziger aantrekkelijker en logischer te maken.

Als u vragen heeft of als er iets niet duidelijk is, dan kunt u ons dat laten weten door hier te klikken voor het contactformulier.